Khi DePIN (Mạng lưới Hạ tầng Vật lý Phi tập trung) ngày càng nổi lên như một trong những lĩnh vực đầy tiềm năng trong thế giới tiền mã hóa, cả nhà phát triển lẫn người dùng đều đang đặt ra một câu hỏi quan trọng:

DePIN nằm ở đâu trong bức tranh quản lý của Mỹ?

Hiện tại, các dự luật được Quốc hội Mỹ xem xét chủ yếu tập trung vào tài sản kỹ thuật số nói chung (như stablecoin, token, và hạ tầng thị trường), nhưng tác động của chúng đối với DePIN là rất lớn. Những chính sách này sẽ định hình cách các dự án DePIN huy động vốn, thưởng cho người đóng góp, và vận hành các dịch vụ thực tế ngoài đời.

Dưới đây là cái nhìn về các dự luật quan trọng hiện đang được đề xuất, và cách các dự án DePIN như IoTeX đang góp phần bảo đảm lĩnh vực này có chỗ đứng trong quá trình hoạch định chính sách.

🧾 Các dự luật chính ảnh hưởng đến DePIN

1. Đạo luật STABLE & Đạo luật GENIUS: Stablecoin là nhiên liệu cho DePIN

Thoạt nhìn, việc quản lý stablecoin có vẻ không liên quan trực tiếp đến DePIN. Nhưng với nhiều dự án DePIN – từ mạng sạc xe điện phi tập trung đến các mạng thời tiết hoặc không dây dựa trên phần thưởng token – stablecoin chính là xương sống tài chính. Chúng thường được sử dụng để:

• Trả công cho các node vận hành
• Cấp vốn cho kho bạc DAO
• Hỗ trợ giao dịch vi mô cho dữ liệu, điện hoặc băng thông
• Tránh biến động tiền mã hóa đối với người dùng thực tế

Đạo luật STABLE, vừa được Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện thông qua, và Đạo luật GENIUS tại Thượng viện, yêu cầu các tổ chức phát hành phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về dự trữ và cấp phép. Mặc dù những dự luật này tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, chúng cũng có thể hạn chế sự đa dạng của các nhà phát hành stablecoin mà các dự án DePIN có thể tích hợp — đặc biệt là những dự án dựa vào stablecoin thuật toán hoặc phát hành ngoài hệ thống ngân hàng.

Nếu được thông qua, có thể sẽ xảy ra một làn sóng chuyển dịch trong hệ sinh thái DePIN, hướng đến các loại stablecoin tập trung hoặc được quản lý chặt chẽ hơn như USDC và PayPal USD.

2. Đạo luật FIT21 & Cấu trúc Thị trường: Rốt cuộc, token là gì?

Đạo luật Đổi mới Tài chính và Công nghệ cho Thế kỷ 21 (FIT21), được Hạ viện thông qua vào năm 2024, nhằm phân loại token thành hàng hóa kỹ thuật số (do CFTC quản lý) hoặc chứng khoán tài sản số (do SEC quản lý), dựa trên mức độ phi tập trung và tính hữu dụng của chúng.

Điều này đặc biệt quan trọng đối với DePIN.

Các token như $HNT (Helium), $DIMO hay $IOTX (IoTeX) không chỉ là tài sản đầu cơ; chúng là công cụ vận hành hạ tầng. Chúng thưởng cho người dùng khi đóng góp hạ tầng vật lý, xác thực dữ liệu cảm biến và cung cấp quyền quản trị. FIT21 mở ra hướng đi rõ ràng, có khả năng miễn trừ cho những token có tính tiện ích cao khỏi sự giám sát khắt khe của luật chứng khoán.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn. Nếu một token DePIN bị coi là chứng khoán, điều đó có thể hạn chế việc niêm yết trên sàn, làm khó người dùng tại Mỹ tiếp cận, và đặt ra gánh nặng tuân thủ lớn – đặc biệt với các dự án ở giai đoạn đầu có đội ngũ nhỏ.

3. Đạo luật Cấu trúc Thị trường Tài sản Số: Vùng xám dần thu hẹp

Đạo luật Cấu trúc Thị trường Tài sản Số và Bảo vệ Nhà đầu tư, được đề xuất năm 2023, củng cố khuôn khổ của FIT21 và bổ sung các yêu cầu tuân thủ theo Đạo luật Bảo mật Ngân hàng (BSA), tập trung vào chống rửa tiền và báo cáo giao dịch.

Với các dự án DePIN xử lý thanh toán trong thế giới thực, điều này có thể đồng nghĩa với việc:

• Đăng ký với tư cách là tổ chức chuyển tiền
• Tuân thủ các quy định về xác minh danh tính (KYC)
• Duy trì hồ sơ chi tiết về luồng tài sản từ on-chain sang off-chain

Điều này đặc biệt quan trọng với các DePIN hoạt động trong các ngành như di chuyển, năng lượng hay hạ tầng công cộng – nơi các tương tác với người dùng ngoài đời diễn ra thường xuyên. Mặc dù dự luật này chưa tiến xa như FIT21, nhưng nó cho thấy “vùng xám” trong quản lý đang ngày càng bị thu hẹp.

Đạo luật BITCOIN: Sự chuyển mình trong cách nhìn nhận

Dù không liên quan trực tiếp đến DePIN, Đạo luật BITCOIN (đề xuất xây dựng kho dự trữ chiến lược BTC của Mỹ) thể hiện quan điểm ngày càng trưởng thành về tài sản số như một phần của hạ tầng quốc gia. Nếu Mỹ bắt đầu xem tiền mã hóa như một phần trong danh mục kinh tế chiến lược, thì DePIN cũng có thể được nhìn nhận tương tự — như một mô hình hạ tầng vật lý mới với khả năng chống chịu cao nhờ vào mạng lưới phi tập trung.

Nói cách khác, nếu BTC được coi là “vàng số”, thì DePIN có thể trở thành tài sản công vật lý mới, xứng đáng được hỗ trợ về chính sách.

Bãi bỏ Quy định về Nhà môi giới DeFi: Một thắng lợi cho các mạng mở

Cuối năm 2024, Sở Thuế vụ Mỹ (IRS) đưa ra quy định mở rộng định nghĩa “nhà môi giới” để bao gồm cả các giao thức DeFi — điều này buộc các nền tảng phi tập trung phải thu thập và báo cáo dữ liệu giao dịch người dùng cho IRS.

Nhiều người phản đối, cho rằng quy định này không khả thi về mặt kỹ thuật với các giao thức không có cơ chế kiểm soát tập trung hoặc tài khoản người dùng. Họ lo ngại điều này sẽ bóp nghẹt đổi mới và làm tê liệt sự phát triển của hạ tầng phi phép tại Mỹ.

Tháng 3/2025, Quốc hội đã biểu quyết bãi bỏ Quy định về Nhà môi giới DeFi theo Đạo luật Rà soát Quốc hội.

Với DePIN, đây là một chiến thắng lớn. Nhiều dự án DePIN sử dụng hợp đồng thông minh và cơ chế khuyến khích bằng token tương tự như DeFi, nhưng để điều phối hoạt động ngoài đời thực. Việc bãi bỏ quy định này giúp các dự án tránh khỏi yêu cầu thu thập dữ liệu phi thực tế, vốn không phù hợp với mô hình hạ tầng phi tập trung.**

🇺🇸 Vận động thực sự: IoTeX và Blockchain Association tiên phong dẫn dắt

Ngày 6/4/2025, đội ngũ IoTeX cùng với Blockchain Association đã mang thông điệp DePIN trực tiếp đến Washington. Là một phần của phái đoàn gồm 35 người, họ đã gặp gỡ với 10 văn phòng Quốc hội thuộc nhiều phe phái khác nhau, bao gồm các đại diện từ California, Colorado, Ohio và New York.

Mục tiêu của chúng tôi? Định vị DePIN là hạ tầng thực sự, không phải công cụ đầu cơ tài chính.

Mỗi cuộc gặp đều được chuẩn bị kỹ lưỡng với nội dung thuyết trình riêng, phân tích lịch sử bỏ phiếu và trình diễn thiết bị trực tiếp. Các nhà lập pháp đã tương tác với thiết bị DePIN như cảm biến thời tiết Marco của Nubila, từ đó thấy rõ mạng lưới phi tập trung có thể hỗ trợ khả năng chống chịu khí hậu, kết nối và năng lượng sạch như thế nào.

Phái đoàn đã nhấn mạnh rằng:

• Token DePIN gắn liền với hoạt động ngoài đời thực và nên được quản lý như hàng hóa bởi CFTC
• Các dự án như IoTeX, GLOW (năng lượng mặt trời phi tập trung) và Nubila (thời tiết phi tập trung) là hạ tầng phục vụ lợi ích cộng đồng
• Đạo luật FIT21 cần bao gồm sự rõ ràng cho các ứng dụng thực tiễn, không chỉ dừng lại ở tài sản tài chính

Trong một cuộc gặp với Hạ nghị sĩ Gabe Evans (R-CO), người nổi tiếng với các chính sách về năng lượng, đội ngũ đã trình bày cách DePIN có thể giúp chia sẻ điện mặt trời theo mô hình ngang hàng (P2P). Ông đã thật sự hiểu. Chính những khoảnh khắc như vậy sẽ biến người nghe thụ động thành những người ủng hộ chính sách thực sự.

🌍 Tiếp theo điều gì đang chờ DePIN tại Washington?

Hiện tại, các dự luật chưa đề cập trực tiếp đến DePIN, nhưng nhờ những nỗ lực vận động từ các tổ chức như IoTeX, Filecoin Foundation và Blockchain Association, điều đó đang dần thay đổi.

Những việc cần thực hiện tiếp theo gồm:

• Tăng cường giáo dục cho các nhà hoạch định chính sách về vai trò thực tế của DePIN
• Xác định rõ các định nghĩa pháp lý hoặc ngoại lệ cho token gắn liền với hạ tầng
• Hỗ trợ các loại stablecoin tuân thủ và phù hợp sứ mệnh để vận hành hệ sinh thái DePIN
• Tăng cường hợp tác công – tư nhằm thử nghiệm các giải pháp DePIN trong chương trình liên bang

💬 Những suy nghĩ cuối cùng: DePIN xứng đáng có chỗ đứng trong bàn thảo luận

Mỹ đang đối mặt với một sự lựa chọn: dẫn đầu làn sóng đổi mới hạ tầng tiếp theo hay để nó trôi ra nước ngoài.

DePIN không chỉ là về blockchain. Nó là về** hạ tầng bền vững, do người dân vận hành**, từ năng lượng mặt trời đến chất lượng không khí và mạng di động. Đạo luật FIT21 và các dự luật khác có thể mở ra tiềm năng này hoặc bóp nghẹt nó trước khi kịp phát triển.

Với sự vận động và giáo dục liên tục, chúng ta có thể giúp các nhà lập pháp nhìn nhận DePIN không phải là một gánh nặng quản lý, mà là một tài sản quốc gia.

Vì tương lai của hạ tầng là phân tán.

Và tương lai ấy đang được xây dựng ngay hôm nay.